Wat is het verschil tussen olie en vet?
De benamingen oliën en vetten worden regelmatig door elkaar gebruikt. Er zit echter wel een groot verschil tussen de twee. Je kan het verschil echter makkelijk herkennen. Het grote verschil is dat olie bij kamertemperatuur (zo’n 20 - 25 graden) vloeibaar is. Vetten zijn dan vast.
Vaste vetten bestaat voor het grootste deel uit verzadigde vetzuren waardoor ze pas gaan smelten bij een hogere kamertemperatuur. Oliën bestaan juist het grootste deel uit onverzadigde vetzuren waardoor ze vloeibaar zijn.
Welke soorten oliën en vetten zijn er?
Er zijn vele verschillende oliën en vetten. Elk heeft zijn eigen unieke eigenschappen. Zo zijn bepaalde oliën perfect om mee te bakken terwijl andere alleen voor koud gebruik geschikt zijn.
Kokosolie
Kokosolie is een olie dat gewonnen wordt uit het witte vruchtvlees van de kokosnoten. Soms wordt kokosolie, kokosvet genoemd maar dit zijn dezelfde producten. Kokosvet wordt namelijk vanaf ongeveer 25 graden vloeibaar. Kokosolie is een fijne olie om in te bakken, braden en frituren het heeft namelijk een hoog rookpunt (rond 177°C bij ongeraffineerde olie en 232°C bij geraffineerde olie).
Olijfolie
Olijfolie is afkomstig van de persing van olijven en de pitten van de olijven. Onder de olijfolie zijn er verschillende kwaliteiten te onderscheiden. De aller puurste olijfolie wordt Extra Virgin olijfolie genoemd, is afkomstig van de eerste persing en het vetzuren gehalte ligt onder de 0,8 procent. Extra Virgin olijfolie heeft een laag rookpunt van rond de 160°C. Daarom kan je Extra Virgin olijfolie het beste koud gebruiken. Voor bakken en braden kan je beter een olijfolie pakken met een hoger rookpunt.
Ghee boter (geklaarde boter)
Ghee is een vorm van geklaarde boter. In het subcontinent India wordt Ghee veel gebruikt bij het koken. Ghee wordt gemaakt door het verwarmen van boter totdat de eiwitten, melkdelen en de mineralen scheiden. Hierdoor houd je puur botervet over wat Ghee genoemd wordt. Door het hoge rookpunt is Ghee boter ideaal om op hogere temperatuur te koken. Ghee boter kan wel tot +/- 250°C verhit worden.
MCT olie
MCT olie is een speciaal soort olie. MCT staat voor Medium Chain Triglycerides, ook wel middellange ketenvetzuren genoemd, en wordt veelal gemaakt van kokosolie. Het is een olie die veel gebruikt wordt bij het ketogeen-dieet. MCT olie kan zowel warm als koud ingenomen worden. Indien je MCT olie wilt gebruiken bij het koken dan kan deze olie tot maximaal 170 - 180°C verhit worden. De C8 MCT olie heeft de kortste ketens die het lichaam sneller kan verwerken.
Okinawa olie
Okinawa olie is relatief nieuw soort olie en zit vol met goede omega vetzuren zoals omega 3, 6 en 9. Om zoveel mogelijk van de voedingstoffen te behouden wordt Okinawa olie niet verhit en koud geperst <45°C. Okinawa olie leent zich voor koud gebruik, het wordt niet aangeraden om Okinawa oliën te verhitten.
Truffelolie
Truffels zijn zwammen die onder de grond op de wortels van verschillende boomsoorten groeien. Een heel exclusief ingrediënt, truffels kunnen namelijk tot wel 50cm onder de grond groeien en zijn daardoor moeilijk te vinden. Om de truffels op te sporen worden honden speciaal getraind. Je kan truffelolie gebruiken voor bij onder andere je pasta’s maar ook bij je salade smaakt het heerlijk.
Hennepzaadolie
Hennepolie, ook wel hennepzaadolie genoemd, wordt gemaakt van de zaden van de hennepplant. Dit type olie bevat géén CBD of THC (CBD-olie bevat wel CBD stoffen). Onze hennepzaadolie heeft een verfijnde zachte nootachtige smaak. Door de hennepzaden koud te persen blijven belangrijke voedingsstoffen zoveel mogelijk bewaard. Vanwege de koude persing is deze olie het lekkerste als deze koud gebruikt wordt over bijvoorbeeld je salade, pasta of in je smoothies.
Rookpunt van verschillende oliën en vetten
Voor de warme bereiding van voedsel zijn oliën en vetten nodig met een hoog rookpunt. Het rookpunt van olie is de temperatuur waarbij de olie schadelijke afbraakproducten begint te vormen. Wil je voedsel klaarmaken op een hoge temperatuur? Dan is een olie met een hoog rookpunt aan te raden. Als olie te heet wordt (het rookpunt of daarboven) dan kan de olie namelijk een onplezierige smaak geven aan je voedsel. En als olie te lang op of boven het rookpunt komt dan kan er een giftige walm ontstaan of in het ergste geval kan de olie ontbranden. Het is daarom belangrijk om de juiste oliën te gebruiken bij de bereiding van je voedsel. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verschillende oliën en vetten met bijhorende rookpunten:
| Oliën / vetten |
Rookpunt in graden Celsius |
Rookpunt in Fahrenheit |
| Amandelolie |
216 °C |
421 °F |
| Avocado-olie |
271 °C |
520 °F |
| Ghee boter |
250 °C |
482 °F |
| Hazelnootolie |
221 °C |
430 °F |
| Hennepzaadolie |
165 °C |
329 °F |
| Kokosolie (geraffineerd) |
230 °C |
446 °F |
| Kokosolie (ongeraffineerd) |
177 °C |
351 °F |
| Macadamiannootolie |
199 °C |
390 °F |
| Olijfolie extra vierge (1e persing) |
160 °C |
320 °F |
| Olijfolie uit afval van olijven |
238 °C |
460 °F |
| Olijfolie vierge (geraffineerd) |
205 °C |
401 °F |
| Olijfolie vierge (ongeraffineerd) |
216 °C |
421 °F |
| Palmolie |
232 °C |
450 °F |
| Rijstolie |
255 °C |
491 °F |
Welke oliën en vetten zijn geschikt om in te bakken?
Niet elke olie is geschikt om verhit te worden. Als oliën of vetten te lang of verkeerd verhit worden kunnen er schadelijke (kankerverwekkende) stoffen ontstaan. Deze gevaarlijke stoffen worden PAK’s (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) genoemd. Het is daarom belangrijk om bij de bereiding van warm voedsel de juiste soort oliën of vetten te gebruiken.
Bij het kiezen voor de juiste olie is het belangrijk om te kijken naar wat voor een voedsel je wilt bereiden en wat daarvoor nodig is. Wil je voedsel bereiden op een hoge temperatuur dan heb je een olie (of vet) nodig met een hoog rookpunt zoals kokosolie of rijstolie. Wil je iets gaan frituren dan is een olie met een lager rookpunt ook voldoende (frituren wordt aangeraden op 175 – 180 °C). Maar bij het kiezen van de juiste oliën is het ook belangrijk om rekening te houden met de aanwezige vetzuren.
Verzadigde en onverzadigde vetzuren
Elke olie bevat vetzuren die onderverdeeld kunnen worden in verzadigde en onverzadigde vetzuren. De algemene regel is om verzadigde vetten het liefst zo veel mogelijk te vervangen voor onverzadigde vetten. Verzadigd vet zorgt voor een verhoging van het LDL-cholesterol wat slecht is voor je bloedvaten. Onverzadigde vetzuren zorgen er juist weer voor dat het LDL-cholesterol verlaagd wordt. Het HDL-cholesterol helpt bij het verminderen van het cholesterol gehalte
Waarom kiezen voor oliën en vetten bij Puur Mieke?
Met Puur Mieke wil ik iedereen op een eerlijke en betrouwbare manier adviseren in het gebruik van pure producten. Alle producten in de webshop zijn persoonlijk door mij nagekeken en zijn: glutenvrij, lactosevrij, sojavrij, gistvrij, GMO-vrij, BPA-vrij. Ook zijn alle producten vrij van geraffineerde suiker, vrij van slechte e-nummers, waar mogelijk biologisch en vrij van weekmakers.
